Cmentarz wojenny w Lesku z okresu I wojny 艣wiatowej 1914-1915
(Soldatenfriedhof Lesko. Der ehem. osterr-ung. k.u.k. armee.
Cmentarz wojenny w Lesku zosta艂 po艣wi臋cony w dniu 30 kwietnia 1916 roku przez ksi臋偶y rzymskokatolickich: Teofila Dzier偶y艅skiego i Karola Perenca oraz greckokatolickich: W艂odzimierza Gmytrasiewicza i Jana Bireckiego.
Uroczysto艣膰 oddania ostatniego ho艂du poleg艂ym 偶o艂nierzom odby艂a si臋 w patriotyczno - religijnej oprawie. W po艣wi臋ceniu cmentarza uczestniczyli starosta Kazimierz Pohorecki, burmistrz Aleksander 艢li偶y艅ski, naczelnik s膮du Kazimierz Oborski i C.K. komendant 偶andarmerii Filip Vortub a tak偶e licznie zgromadzeni mieszka艅cy Leska.
Na leskim cmentarzu w zbiorowych mogi艂ach spoczywa oko艂o 600 偶o艂nierzy armii austro-w臋gierskiej, rosyjskiej i niemieckiej poleg艂ych w bitwach I wojny 艣wiatowej oraz zmar艂ych od chor贸b i ran w polowych szpitalach w okolicach Leska.
Budow臋 cmentarza prowadzi艂 Oddzia艂 Grobownictwa Wojennego Komando Nr.4 (K.u.K. Bezirkhauptmannschaft - Kommando) stacjonuj膮cy w Rymanowie. Nadz贸r nad budow膮 ze strony w艂adz miasta Leska sprawowa艂 C.K. Komendant 呕andarmierii Filip Vortub.
Przy poch贸wku nie stosowano podzia艂u poleg艂ych ze wzgl臋du na przynale偶no艣膰 do poszczeg贸lnych armii. Pochowano wszystkich po 偶o艂niersku, w zbiorowych mogi艂ach. Ten element etosu rycerskiego pojawi艂 sie po raz ostatni na cmentarzu.
"...za 偶ycia sk艂贸ceni, 艣mierci膮 pogodzeni, razem z艂o偶yli tu ko艣ci..."
Wszystkie uczestnicz膮ce w walkach I wojny 艣wiatowej armie by艂y wielonarodowo艣ciowe. Bez swojej wolnej woli s艂u偶yli w nich tak偶e Polacy. Na leskim cmentarzy spoczywaj膮 wyznawcy ko艣cio艂a rzymskokatolickiego, ewangelickiego, cerkwi prawos艂awnej i greckokatolickiej oraz muzu艂manie.
Spoczywaj膮cy na leskim cmentarzu W臋grzy, to 偶o艂nierze z za艂ogi Twierdzy Przemy艣l, kt贸rzy w drodze do swojej ojczyzny zmarli od chor贸b i ran w transporcie sanitarnym na stacji Lesko - 艁ukawica. W zimie 1914-15 uszkodzony zosta艂 przez oddzia艂 armii carskiej tunel kolejowy w 艁upkowie, co zablokowa艂o na kilka tygodni transporty do Wiednia i do Budapesztu.
Andrzej Piotrowicz聽"Cmentarz 偶o艂nierski w Lesku"
Do kogo nale偶y ta ziemia
Ten teren cmentarny i krzy偶e,
To miejsce wieczystych pojedna艅
Wrog贸w - po wzlocie dusz wy偶ej?
Kto le偶y pod tymi s艂upkami
Ci臋tymi przez cie艣l臋 na skos?
Blaszanych krzy偶yk贸w znakami
Piecz臋cie na艂o偶y艂 im los.
Dzieli艂y sztandary ich r贸偶ne,
A 艂膮czy艂 m艂odzie艅czych lat kwiat,
Marzenia daremne i pr贸偶ne:
Powr贸ci膰 szcz臋艣liwie do chat.
Na rozkaz za spraw臋 polegli,
Czyj艣 pocisk lub bagnet ich zmi贸t艂,
Gdy z krzykiem do szturmu pobiegli,
Lub cichy wszczynali odwr贸t.
A wcale nie znali tej sprawy,
Dla kt贸rej przysz艂o da膰 偶ycie,
I bujne bieszczadzkie murawy,
krwi膮 tak u偶y藕ni膰 obficie.
Przechodniu sk艂o艅 g艂ow臋 i przysta艅,
na piersi uczy艅 znak krzy偶a,
bo Polu Podw贸jnych Zmartwychwsta艅,
Brak mod艂贸w grzesznie ubli偶a.
Nie baczmy wi臋c - Niemcy, Austriacy,
W臋grzy, Rosjanie, Serbowie,
W mogi艂ach s膮 wszyscy jednacy:
Szlachetni Bohaterowie.
Wesprzyjmy ich szeptem modlitwy,
wstawmy si臋 za nimi do Pana,
Ostatnie o dusze ich bitwy,
Nie zwie艅czy Jego wygrana.
Napis na bramie:
"...MORS SOLA VICTRIS, GLORIA VICTIS..."
("...Poniewa偶 tylko 艣mier膰 jest zwyci臋zc膮, przeto chwa艂a zwyci臋偶onym...")
Napis na kopczyku:
"...OPUS BELLI MUNDI MCMXIV - MCMXV..."
("...Dzie艂o wojny 艣wiatowej 1914 - 1915...")聽
†††
Tekst pochodzi z materia艂贸w informacyjnych umieszczonych na cmentarzu.
