Numer cmentarza: 336 Lokalizacja: Gierczyce-Czy偶yczka - okr脛聶g IX Bochnia
Projektant: Franz Stark
Odwiedzony: 2013-11-10 - rowerem
Lokalizacja (gps): 49 56′07,4 N; 20 20′54,4 E Cmentarz na mapie: zobacz
Dane
Pochowani: 54 Austriak贸w, 32 Rosjan (wszyscy nieznani).
Data 艣mierci:XII 1914
殴r贸d艂o danych:
J. Drogomir, Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918) : wykazy poleg艂ych i zmar艂ych pochowanych na 400 cmentarzach wojskowych w Galicji Zachodniej. T. 3, Tarn贸w : Muzeum Okr臋gowe, 2005.
Cmentarz nr 336 po艂o偶ony jest na szczycie wzg贸rza Czy偶yczka (364 m) w Gierczycach. Cmentarz powsta艂 obok punktu triangulacyjnego za艂o偶onego jeszcze przez Austriak贸w (w 1898 r.). Obecnie znajduj臋 si臋 tam zbiornik wody pitnej, dobrze widoczny z daleka. Cho膰 akurat do strony drogi dojazdowej do cmentarza jest niewidoczny. 呕eby doj艣膰 na miejsce trzeba skr臋ci膰 w drog臋 mi臋dzy zabudowaniami wi膮d膮ca w kierunku zbiornika, oko艂o 200 metr贸w do szosy Gierczyce - Nieprze艣nia.
Sam cmentarz jest niewielki, na planie prost膮k膮ta, otoczony ogrodzeniem z trzech rz臋d贸w rur rozci膮gni臋tych pomi臋dzy betonowymi s艂upkami. Na cmentarz nie ma bramki wej艣ciowej, w naro偶nikach ogrodzenia wyst臋puj膮 przerwy przez, kt贸re wchodzimy na cmentarz. W naro偶nikach w tylnej cz臋艣ci ogrodzenia rosn膮 dwa drzewa. Elementem centralnym jest du偶y drewniany krzy偶 przykryty p贸艂okr膮g艂ym blaszanym daszkiem. Jak podaje Frodyma pierwotnie planowano zbudowanie kamiennego kopca z krzy偶em na szczycie. Na polach grobowych ustawione s膮 krzy偶e listowe na niewielkich betonowych cokolikach. Stan cmentarza bardzo dobry, cmentarz zadbany i wyra藕nie co jaki艣 czas porz膮dkowany. Obiekt jest bardzo malowniczo po艂o偶ony, 偶e szczytu Czy偶yczki rozpo艣ciera si臋 pi臋kny widok na ca艂膮 okolice - naprawdo warto zobaczy膰.
„Wzg贸rze mia艂o du偶e znaczenie taktyczne, gdy偶 jest najwy偶szym punktem w okolicy i rozpo艣ciera si臋 z niego rozleg艂y widok na dolin臋 Raby i Pog贸rze Boche艅skie. By艂o te偶 celem wielokrotnych atak贸w obu armii. 呕o艂nierze z austriackich pu艂k贸w tyrolskich nazywali je 艢nie偶n膮 Kop膮.” (cyt. z przewodnika R. Frodymy)
Do galerii zdj臋膰 cmentarza nr 336 doda艂em archiwalne zdj臋cie, a w zasadzie zdj臋cie niezrealizowanego projektu pomnika centralnego, kt贸ry mia艂 stan膮膰 na Czy偶yczce. Projekt ten zamie艣ci艂 w swojej ksi膮偶ce Oktawian Duda, a pochodzi on z opracowania R. Broch, H. Hauptmann, Die Westgalizischen Heldengraber aus den Jahren des Weltkrieges 1914-1915. W swojej ksi膮偶ce Duda podaje: „Centralnym elementem kompozycyjnym cmentarza w Gierczycach-Czy偶yczce (okr臋g boche艅ski) mia艂 by膰 wysoki kopiec-kurhan o zaokr膮glonych kszta艂tach, wymienianych przez R. Brocha jako Tumulusgrab i by艂 rzeczywi艣cie wzorowany na grobowcach etruskich, zwanych tumulus.”[Oktawian Duda, Cmentarze I Wojny 艢wiatowej w Galicji Zachodniej, Warszawa 1995, s. 64.] Ten bardzo efektowny projekt nie zosta艂 niestety zrealizowany, pewnie z braku 艣rodk贸w na ten cel, zast膮pi艂 go wy偶ej opisany drewniany krzy偶.
Ostatnie ze zdj臋膰 pochodzi z ksi膮偶ki Jerzego Drogomira [J. Drogomir, Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918) : wykazy poleg艂ych i zmar艂ych pochowanych na 400 cmentarzach wojskowych w Galicji Zachodniej. T. 3, Tarn贸w : Muzeum Okr臋gowe, 2005. ] i przedstawia zrealizowany ostatatecznie projekt cmentarza oko艂o roku 1917. Jak wida膰 niewiele si臋 na tym cmentarzu zmieni艂o do dzi艣, jedyna istotna r贸偶nica to ogrodzenie, kt贸re jak wida膰 na zdj臋ciu archiwalnym jest drewniane, brak te偶 bramki wej艣ciowej, czy chocia偶by wyst臋puj膮cych obecnie przerw w ogrodzeniu.
Tw贸j komentarz |